CAT Araçları: Çeviri Becerilerinizi Geliştirin

Çeviri kesintisiz dikkat, güncel bir kelime haznesi ve pek çok bakış açısından düşünebilmeyi gerektiren bir iştir. Eğlenceli görünse de özen ve emek olmazsa iyi bir sonuç vermeyeceği kesindir. Dolayısıyla kaliteli bir çeviri epey zaman alır. Bir süre sonra çevirmen olarak tıkanabilir ve en basit kelimenin anlamını bile unutabilirsiniz. Böyle durumlarda içeriği bölmeniz ve çeviriye birkaç saat veya belki birkaç gün ara vermek gerekebilir. Neyse ki, çeviri sürecini kolaylaştırmak adına piyasada çevirmenlerin kullanabileceği birçok çeviri aracı mevcuttur. Bu çeviri araçlarına, Computer Aided Translation Tool (Bilgisayar Destekli Çeviri Aracı) ya da kısaca CAT araçları denir. Bu çeviri araçları, kaynak metni “segment” adı verilen parçalara ayırarak ve kaynağı çeviri belleğinde yer alan diğer çevirilerle birlikte kaydeder ve çeviri kalitesini artırmaya yardımcı olur. Bu makalede kaliteyi ve üretkenliği artırmak için bu araçların nasıl kullanıldığını ve faydalarını inceleyeceğiz.

CAT Araçlarına Genel Bakış

Bir alanda uzman çevirmenler bir süre sonra kendilerini tekrar ettikleri düşüncesine kapılabilir. Aynı temel cümle, birkaç farklı içerikte birkaç kez görülebilir . Çeviri yaparken bir CAT aracı kullanırsanız bu araçlar farklı kaynaklarda benzer cümleleri eder ve cümlenin çevirisini öneri olarak çevirmene sunar. CAT araçları kaynak metni çeviriyle beraber saklanarak bir çeviri belleği (translation memory veya kısaca TM) oluşturulur. Gelecek çevirilerde bu bellekten yararlanarak hızlı ve tutarlı bir çeviri imkanı sunar.

Çeviride önemli bir başka konu ise kaynak metine yerine bağlama sadık kalmaktır. Mükemmel çeviriler elde etmek için birden fazla konuda kapsamlı araştırmalar yapmak gerekecektir. Özellikle teknik terimlerin metin temelini oluşturduğu bir çeviri projesi, terimin doğru çevirilmesini zorunlu kılar. Bunun için kelimelerin kullanımlarını kapsamlı bir şekilde arayıp paralel metinlerdeki anlamlarına bakarak yazdığınız bağlamda anlamlı olup olmadığına karar verebilirsiniz. Bilgisayar destekli çeviri araçları bu aşamada imdadınıza yetişebilir.

Tam zamanlı çalışan bir profesyonel çevirmenseniz ihtiyaçlarınız biraz daha karmaşık olabilir. Daha büyük bir veri tabanına ve birden fazla bağlam seçeneğine sahip birden çok öneriye ihtiyacınız olacaktır. Profesyoneller için en iyi çeviri araçlarından biri olarak SDL Trados Studio önerilmektedir. Çevirmenler arasında en çok önerilen CAT aracı olan SDL Trados; özellikle de profesyonel çeviri ajanslarıyla çalışanlar tarafından tercih edilmektedir. Satın almadan önce 30 günlük deneme süresi boyunca aracı deneyebilir ve aracın işinize yarayıp yaramadığını belirleyebilirsiniz.

Ücretsiz CAT Araçları

Bilgisayar destekli çeviri araçları arasında ücretsiz olarak yararlanabileceğiniz araçlar da vardır.

Piyasada en çok kullanılan CAT araçları için örnek verilirse:

• SmartCAT
• MateCAt
• Wordfast Anywhere
• OmegaT
• CaféTran Espresso

“Çeviri için en iyi CAT aracı nedir?” sorusuna kesin bir cevap verilemez. Hepsini deneyimleyerek kişinin kendi çeviri tecrübesine en uyumlu aracı seçmesi yararına olacaktır. CAT araçları çeviri bellekleri ve istenilen doğrultuda şekillenebilen terim bankaları (termbank) ile daha tutarlı ve hızlı bir çeviri deneyimi sunarken aynı zamanda çeviri kalite kontrol hizmeti ile de çeviri sonrası aşamalarda yardım eder. Serbest çalışan bir çevirmenseniz bu araçların gereksiz olduğunu düşünebilirsiniz; ancak zamanının çoğunu çeviri yaparak geçiren bir profesyonelseniz tıpkı bir tamircinin alet çantasına ihtiyaç duyması gibi profesyoneller için de çeviri araçlarının gerekli olduğunu bilirsiniz.